Skip to main content
MODR Warszawa:  ul. Czereśniowa 98, 02-456 Warszawa  | ikona 22 571 61 00 

Konferencja o nasiennictwie i ochronie ziemniaka

nasiennictwo 14 i 15 maja Instytut Hodowli Aklimatyzacji Roślin Oddział w Boninie k. Koszalina zorganizował konferencję „Nasiennictwo i ochrona ziemniaka”.

 Podczas dwóch dni konferencji pracownicy naukowi IHAR–u , Instytutu Ochrony Roślin oraz przedstawiciele uczelni rolniczych prezentowali zagadnienia dotyczące nasiennictwa ziemniaka i jego ochrony. M.in przedstawiono strukturę odmianową nasiennictwa ziemniaka w Polsce w roku 2013, kiedy to nastąpiło duże zmniejszenie powierzchni plantacji nasiennych ziemniaka. Zakwalifikowano polowo 4759 ha, co stanowiło 1,6 % całkowitej powierzchni uprawy ziemniaka w Polsce (około 300 tys. ha).

Liczba odmian reprodukowanych przekraczała liczbę odmian zarejestrowanych- o 1/3.

Udział odmian ziemniaka w nasiennictwie w 2013 r.

Dostawca, producent materiałów elitarnych

Liczba odmian w krajowym rejestrze

Liczba odmian

w produkcji nasiennej

Powierzchnia

reprodukcji nasiennej (ha)

Struktura

(%)

Hodowla polska

69

61

1599

33,6

Hodowla zagraniczna

(krajowy rejestr)

53

31

1764

37,1

Hodowla zagraniczna

(Katalog CCA)

-

86

1396

29,3

Razem

122

178

4759

100

W Polsce jest 25 głównych odmian ziemniaka o najwyższym udziale w reprodukcji nasiennej (1% i powyżej). Zajmują one 66 % powierzchni nasiennej. W tym areale produkcji nasiennej odmiany jadalne stanowią 50 %, przeznaczone do przetwórstwa spożywczego 36 % i skrobiowe 15 %.

Dominujące, o największym udziale w rynku nasiennym ziemniaka (powyżej 3 %) i najważniejsze z grupy odmian jadalnych są: niemiecka, wczesna odmiana ziemniaka Vineta (10,2 %), trzy odmiany polskiej hodowli - dwie (bardzo wczesne) Denar (4,3 %), Lord (4 %) oraz średnio wczesna Tajfun (3,6%). W przedziale poniżej 3% udziału w rynku, są trzy odmiany niemieckie: średnio wczesna Satina (2,8 %), wczesna Bellarosa (2,2 %) i średnio późna Jelly (2,3 %). Nieco dalej plasują się odmiany wczesna Owacja i średnio wczesna Irga (po 1,3 % udziału w rynku nasiennym).

Tematyka wystąpień podczas konferencji dotyczyła także ochrony ziemniaka z zasadami integrowanej ochrony roślin. Od 1 stycznia 2014 r. obowiązują przepisy dotyczące obowiązku stosowania metod integrowanej ochrony roślin w krajach członkowskich UE. System integrowanej ochrony roślin dotyczy także ziemniaków szczególnie narażonych na ataki agrofagów.

Średnie straty plonu spowodowane działaniem agrofagów szacuje się na 35 %. Należy zatem zadbać przede wszystkim o redukcję występowania agrofagów w ziemniakach poprzez właściwy dobór stanowiska i następstwo roślin w zmianowaniu, właściwe wykonanie jesiennych i wiosennych zabiegów uprawowych, niszczenie chwastów, unikanie uprawy po ugorach lub wieloletnich uprawach, izolację przestrzenną plantacji. Głównym orężem w walce z agrofagami powinny być niechemiczne metody ochrony. Należy także racjonalnie korzystać z chemicznych środków ochrony roślin. Według obowiązujących zasad integrowanej ochrony, metodę chemiczną można zastosować jedynie w razie niezbędnej konieczności, w chwili istotnego zagrożenia lub po przekroczeniu progu ekonomicznej szkodliwości agrofaga.

Dla większości ważnych dla ziemniaka szkodników zostały wyliczone doświadczalnie progi szkodliwości:

  • szkodniki glebowe (ocena przed sadzeniem): drutowce 11-20 larw/m2 (w produkcji na cele przetwórcze 6-8 larw), pędraki 4-5 osobników, rolnice 6 gąsiennic na 1 m2, mątwik ziemniaczany do 10 jaj z żywymi larwami na 1 g gleby;
  • stonka ziemniaczana (ocena po wschodach ziemniaka) – 10 złóż jaj na 10 roślin lub 15 larw na 1 roślinie, albo 1-2 chrząszcze zimujące na 25 roślin;
  • mszyce na plantacjach nasiennych (ocena po wschodach ziemniaka): jako wektory chorób wirusowych pierwsze uskrzydlone mszyce lub 5-10 mszyc bezskrzydłych na 100 liści - zabieg inwencyjny.

O skuteczności ochrony chemicznej decyduje między innymi monitorowanie plantacji oraz korzystanie z sygnalizacji występowania agrofagów. Sygnalizacją zajmuje się Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Od przyszłego roku zadania te ma przejąć doradztwo rolnicze.

Podczas konferencji omówiono nowe potencjalne agrofagi ziemniaka.

Wirus nekrozy pomidora (Tomato torrado virus,ToTV), jest stosunkowo nowym patogenem. Po raz pierwszy symptomy chorobowe na pomidorze w postaci nekroz opisano w 2001 w Hiszpanii. Wirus w sposób umiarkowany przenoszony jest drogą mechaniczną, a bardzo efektywnie przez mączlika szklarniowego i mączlika ostroskrzydłego. Oprócz pomidora poraża także tytoń, paprykę, oberżynę i ziemniak. Wirus nekrozy pomidora ze względu na zdolność do przenoszenia się z bulwami ziemniaka, może stanowić potencjalne zagrożenie dla tej rośliny, szczególnie w cieplejszym klimacie, gdzie w warunkach polowych może występować mączlik (jego efektywny wektor).

Jednym spośród gatunków nicieni, który może stanowić potencjalne zagrożenie dla plantacji ziemniaka w Europie jest nicień Scutellonema bradys. Gatunek ten był dotąd znany jako szkodnik pochrzanu, którego bulwiaste kłącza są spożywane, zwłaszcza w krajach tropikalnych, w sposób podobny jak ziemniaki. Nicień żeruje w komórkach miąższu bulw, doprowadzając do ich niszczenia. W konsekwencji w miąższu pojawiają się brunatne skorkowacenia. Porażone bulwy mogą ulegać deformacji, a ich powierzchnia łuszczy się i ma wyraźne spękania. Z czasem bulwy ulegają rozkładowo gnilnemu. Analiza zagrożenia przez szkodnika wykazała, że stanowi potencjalne zagrożenie dla upraw ziemniaka i pomidora na południu Europy np. w Hiszpanii, Portugalii, Włoszech, Francji czy Grecji).W krajach Europy Środkowej i Północnej, w tym w Polsce, nie byłby on w stanie przezimować w gruncie, lecz mógłby rozwijać się w szklarniowych uprawach ziemniaków i pomidorów.

Tecia solanivora (Powolny) –jest ważnym kwarantannowym szkodnikiem ziemniaka pochodzącym z Ameryki Środkowej i Południowej. W 1999 r. został znaleziony w Hiszpanii (na Wyspach Kanaryjskich). Gatunek obecny jest teraz na terenie UE. Bulwy ziemniaka zasiedlane przez gąsienice motyla, mogą zostać przez nie całkowicie zniszczone. Gąsienice mogą także uszkadzać części zielone rośliny, jak również bulwy zmagazynowane po zbiorze.

Środki zapobiegające rozprzestrzenianiu się nowych gatunków, to przede wszystkim zakaz importu gleby i roślin ze skażoną glebą. Stosuje je większość krajów Unii i krajów zrzeszonych w EPPO  - Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin.

Dobrze zorganizowane laboratoria ochrony roślin za pomocą dokładnych metod diagnostycznych sprawnie wykrywają niespotykane do tej pory gatunki agrofagów. Gorzej przedstawia się możliwość niekontrolowanego przepływu roślin i bulw w dobie „otwarcia granic” i swobodnego przemieszczania się ludzi.

 

Janusz Sychowicz

Oddział Poświętne w Płońsku

OPR.WA

  • Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego

    Dyrektor MODR Warszawa: Sławomir Piotrowski
    Zastępca Dyrektora MODR Warszawa: Adam Tarkowski

    ul. Czereśniowa 98, 02-456
    tel. 22 571 61 00 | fax. 22 571 61 01
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Bielice

    Dyrektor Oddziału: Krzysztof Szumski

    Bielice 19, 96-500 Sochaczew 
    tel. 46 862 00 40 | fax.46 862 00 52
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Ostrołęka

    Dyrektor Oddziału: Bogdan Bagiński

    ul. Targowa 4, 07-410 Ostrołęka,
    tel. 29 760 03 69 - fax. 29 769 49 53
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Płock

    Dyrektor Oddziału: Wojciech Banaszczak

    ul. Zglenickiego 42 D, 09-411 Biała
    tel./fax: 24 269 77 00
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Poświętne w Płońsku

    Dyrektor Oddziału: Jarosław Grabowski

    ul. H Sienkiewicza 11, 09-100 Płońsk
    tel: 23 663 07 00, fax: 23 662 99 50
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek: 700 - 1500

  • MODR Warszawa oddział Radom

    Dyrektor Oddziału: Marcin Kaca

    ul. Chorzowska 16/18, 26-600 Radom,
    tel./fax 48 365 02 06 wew. 104
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 730 - 1530

  • MODR Warszawa Oddział Siedlce

    Dyrektor Oddziału: Józef Jan Romańczuk

    ul. Kazimierzowska 21, 08-110 Siedlce
    tel. 25 640 09 11, fax. 25 640 09 12
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

Copyright 2011 - 2024 MODR | Przeglądając stronę, akceptujesz naszą politykę prywatności.