Konferencja „Uprawa ziemniaka na wczesny zbiór”
W połowie lutego w MODR Oddział Poświętne w Płońsku odbyła się konferencja „Uprawa ziemniaka na wczesny zbiór”. Tematem obrad była agrotechnika produkcji ziemniaka na wczesny zbiór prowadzonej w obiektach ogrodniczych, z zastosowaniem okryw oraz w technologii standardowej.
Wykłady prowadziła dr Barbara Lutomirska - pracownik naukowy Instytutu Hodowli Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie, Oddział w Jadwisinie.
Produkcja ziemniaków na wczesny zbiór uważana jest za kierunek elitarny. Do jej głównych cech - w porównaniu do produkcji głównego zbioru - należy wyższe ryzyko uprawy oraz brak nakładów na przechowywanie. Znacznie łatwiejsze jest też przygotowanie plonu do sprzedaży. Pozytywne znaczenie dla gospodarstw prowadzących taką uprawę mają również aspekty organizacyjno – ekonomiczne, umożliwiające wzrost efektywności gospodarowania. Wczesny zbiór plonu i dobra jakość stanowiska po ziemniakach (zwalniających to stanowisko w pełni wegetacji) pozwalają na wykorzystanie pola pod uprawę następnej rośliny dającej plon jeszcze w tym samym roku. Ponadto znacznie wcześniejsze wpływy ze sprzedaży plonu poprawiają finansową płynność gospodarstwa.
***
Podaż ziemniaków wczesnych produkcji krajowej rozpoczyna się w ostatnich latach, zazwyczaj w pierwszej dekadzie maja. Tak wczesny termin zbioru (oraz terminy nieznacznie późniejsze) możliwe są tylko przy zastosowaniu specjalistycznych technologii uprawy. Najwcześniej zbierają je producenci, którzy prowadzą uprawy w tunelach foliowych. Kolejne dostawy ziemniaka na rynek nowalijek pochodzą z plonów uzyskiwanych na polu - z zastosowaniem okryw. Natomiast największą masę wczesnych ziemniaków krajowych stanowią zbiory pochodzące z polowej uprawy standardowej, które w najkorzystniejszych do jej prowadzenia rejonach kraju rozpoczynają się zwykle w połowie czerwca.
Obrót ziemniakami wczesnymi trwa do około połowy sierpnia, czyli momentu, kiedy ziemniaki odmian o krótkim okresie wegetacji wchodzą w fazę dojrzałości. Szacuje się, że w skali kraju uprawa ziemniaka na wczesny zbiór jest prowadzona na powierzchni 30-40 tys. ha.
***
Dr Barbara Lutomierska omówiła środowiskowe uwarunkowania powodzenia uprawy ziemniaka na wczesny zbiór, podkreślając podstawowe znaczenie czynnika termicznego, a szczególnie:
- temperatury gleby wczesną wiosną (na poziomie
w pierwszej dekadzie kwietnia i charakteryzować się wyraźnym trendem wzrostowym),
- braku wiosennych przymrozków,
- optymalnej dla wzrostu roślin temperatury powietrza w maju i czerwcu (najkorzystniej, jeśli
kształtuje się ona około 14oC w pierwszej i drugiej dekadzie maja i około 17oC w trzeciej
dekadzie maja i w czerwcu).
Natomiast czynnikami agrotechnicznymi sprzyjającymi uprawie ziemniaka na wczesny zbiór są:
1. Właściwy wybór odmiany (z odmian bardzo wczesnych, wczesnych lub odmiana Irga
- średnio wczesna).
2. Zapewnienie dobrych jakościowo sadzeniaków i odpowiednie ich przygotowanie przed sadzeniem (podkiełkowanie bulw). Przygotowane do podkiełkowywania sadzeniaki (dla zabezpieczenia bulwom wystarczających warunków świetlnych) zaleca się umieszczać
w ażurowych skrzynkach, zasypując po 2-3 warstwy. Napełnione skrzynki ustawia się piętrowo. W pomieszczeniu, gdzie odbywa się podkiełkowywanie, należy utrzymywać temperaturę 10-15oC i wilgotność względną powietrza 80-85%. Bardzo ważne jest też, aby bulwy miały zapewniony dostęp światła o natężeniu przynajmniej 150 lux przez 10-12 godzin na dobę (może to być światło naturalne bądź sztuczne).
- 3. Prawidłowe przygotowanie gleby i zaopatrzenie w składniki pokarmowe.
W sytuacji, kiedy nie jest znana zasobność gleby w fosfor i potas, wysokość dawek tych nawozów powinna być dostosowana do poziomu nawożenia azotem, bowiem składniki te - pod ziemniaki jadalne - zaleca się stosować w proporcji 1;1;1,5. Chcąc zatem, aby nawożenie N,P,K było możliwie dobrze zbilansowane, a P i K zamierzamy stosować jesienią, już w tym czasie powinniśmy sprecyzować jaką odmianę będziemy uprawiali, gdyż od jej wymagań co do azotu zależy wysokość dawek pozostałych nawozów.
Wymagania odmian uprawianych na wczesny zbiór w stosunku do dawek azotu.
Niskie dawka 60-70 kg/ha |
Średnie dawka 80-90 kg/ha |
Wysokie dawka ok. 100 kg/ha |
Arielle, Augusta, Denar, Impala, Justa*, Karatop, Krasa, Ewelina |
Aster, Bard, Berber, Ingrid*, Irga, Lord, Molli, Orlik, Ruta, Velox, Vineta, Viviana* |
Miłek*, Irys, Bellarosa, Lady Claire, Eugenia* |
*wyniki wstępne
- 4. Odpowiedni termin sadzenia oraz prawidłowa architektura łanu.
O terminie sadzenia ziemniaków decyduje temperatura gleby. Pole prowadzone standardowo obsadza się, kiedy temperatura na głębokości
Jak wynika z przeprowadzonych badań dla standardowej uprawy na wczesny zbiór właściwą jest obsada około 350 tys. pędów na 1ha. Jeśli planowany jest zbiór późniejszy bardziej uzasadniona jest obsada mniejsza.
Właściwą w danych warunkach gęstość sadzenia wylicza się korzystając ze wzoru:
G = |
10 000m2 x ip |
ik x l |
w którym:
G - zalecana gęstość sadzenia (m)
ip -liczba pędów wyrastających z jednej bulwy mateczne, czyli średnia liczba kiełków
rozwijających się na podkiełkowywanych sadzeniakach (szt.)
ik – planowana obsada pędów na
l – rozstawa międzyrzędzi
- 5. Właściwa pielęgnacja i ochrona roślin przed organizmami szkodliwymi.
W okresie od posadzenia do wschodów wykonujemy 2-3 zabiegi mechanicznego niszczenia chwastów. Herbicydy zalecane do zwalczania chwastów w ziemniakach - stosowane
w momencie wschodów - mają okres karencji nie krótszy niż 42 dni. Użycie takiego preparatu zobowiązuje producenta, aby zbioru dokonał nie wcześniej jak 42 dni od wschodów.
Poza tym w herbicydach tych substancją aktywną jest metrybuzyna (Sencor, Mistral, Koral) powodująca objawy toksyczności (a więc i opóźnienie rozwoju) u odmian wrażliwych na ten związek. Są nimi: Fresco, Krasa, Viviana, Aster, a odmianami o podwyższonej wrażliwości: Anabelle, Innovator, Irys, Irga, Korona, Molli oraz Vineta.
***
Charakterystykę odmian pochodzących z Hodowli Ziemniaka Zamarte przedstawił Marian Mikołajczyk. HZ Zamarte jest polskim hodowcą odmian, mającym ich w ofercie handlowej ponad trzydzieści. Bardzo wczesne i wczesne odmiany, pochodzące z tej hodowli to: Aruba, Bila, Denar, Etola, Eugenia, Flaming, Gwiazda, Hubal, Justa, Korona, Lord, Michalina, Miłek, Ruta i Oman.
Natomiast ofertę preparatów do ochrony ziemniaka firmy Belchim Crop Protection Polska przedstawił trzeci prelegent - Jędrzej Pytkowski. Firma Belchim do ochrony ziemniaka oferuje: insektycyd – Teppeki 50 WG; fungicydy- Ranman 400 SC, Inter Optimum 72,5 WP, Rywal 72 WP, Drum 72 WP; herbicyd – Nuflon 450 SC.
Na zakończenie konferencji wystąpił dr Gennadi Peskowski z firmy JSC Belarusian Potash Company produkującej wysokoprocentowe sole potasowe oraz Jacek Kowalski
z firmy Cembrit (pokrycia dachowe).
Tematyka wykładów cieszyła się dużym zainteresowaniem o czym świadczyły licznie zadawane pytania - zarówno w czasie wykładów, jak i jeszcze długo po wykładach. Uczestnicy konferencji na stoiskach informacyjnych firm sponsorujących mogli uzyskać wszelkie informacje i materiały reklamowe.
Janusz Sychowicz - Oddział Poświętne w Płońsku
Przyg. ade
Firmami sponsorującymi konferencję były: Hodowla Ziemniaka Zamarte, Belchim Crop Protection Poland, Luvena (dawne ZCh Luboń) producent nawozów wieloskładnikowych: lubofoski, lubofos, luboplon, superfosfat, Agrimpex – producent agrowłókniny i folii ogrodniczych, Ekoplon – producent dolistnych i doglebowych nawozów, PPHU Bogdan – firma wprowadzająca na rynek użyźniacz glebowy –UGmax, Centrala Nasienna Warszawa, JSC Belarusian Potash Company, Cembrit – pokrycia dachowe.